Ο κύκλος της καύσης
Όταν στην εστία έχουν παραμείνει μόνο αναμμένα κάρβουνα χωρίς σταθερή φλόγα και η εστία παραμένει σε θερμοκρασία λειτουργίας είναι η στιγμή να ξαναγεμίσουμε το τζάκι ή τη σόμπα. Αφαιρούμε λίγη από τη στάχτη, αν υπάρχουν τα μέσα για να γίνει αυτό με ασφάλεια, και συγκεντρώνουμε τα κάρβουνα κοντά στο σημείο εισόδου του αέρα στην εστία. Πάνω τους τοποθετούμε τρία ή περισσότερα (αλλά όχι παραπάνω από όσα μπορούν να καούν ασφαλώς στη συγκεκριμένη εστία! Προσοχή!) σχισμένα καυσόξυλα σε πυραμιδοειδή διάταξη και με προσανατολισμό «βορρά-νότου» ή «ανατολής-δύσης» ανάλογα με τη γεωμετρία του χώρου καύσης αλλά και την επιθυμητή απόδοση.
Βορράς - Νότος : Τα ξύλα καίγονται γρηγορότερα με εντονότερη φλόγα αλλά μπορούν να τοποθετηθούν περισσότερα καυσόξυλα. Ενδείκνυται για υψηλής απόδοσης και μεγάλης διάρκειας φωτιές σε κρύο καιρό.
Ανατολή - Δύση : Τα ξύλα καίγονται πιο αργά με χαμηλή φλόγα αλλά η συνολική διάρκεια και θερμική απόδοση είναι μικρότερη λόγω και της αδυναμίας τοποθέτησης μεγάλου φορτίου καυσόξυλων. Ενδείκνυται για μέρες με ηπιότερο καιρό.
Τα παραπάνω ισχύουν για τζάκια και σόμπες που ο αέρας καύσης εισέρχεται στην εστία από μπροστά και η τροφοδοσία τους με κατεύθυνση «βορρά-νότου» δεν αντενδείκνυται στις οδηγίες του κατασκευαστή. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται και στην προτεινόμενη μέγιστη ποσότητα ξυλείας που επιτρέπεται να τοποθετείται σε κάθε γέμισμα της εστίας. Αν ο χρονισμός ήταν ο κατάλληλος, τα καυσόξυλα που βρίσκονται σε επαφή με τα αναμμένα κάρβουνα αναφλέγονται σχεδόν αμέσως. Διατηρώντας τον ρυθμιστή της τροφοδοσίας με αέρα πλήρως ανοιχτό για 15 λεπτά ακόμα, η φωτιά φουντώνει ξανά και ένας νέος κύκλος καύσης έχει ξεκινήσει. Κλείνουμε σταδιακά την τροφοδοσία με αέρα στην επιθυμητή ρύθμιση και το τζάκι ή η σόμπα αφήνονται να κάνουν τη δουλειά τους.
Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο πως η μέγιστη ενεργειακή απόδοση καύσης σκληρής ξυλείας σε σύγχρονα τζάκια και σόμπες επιτυγχάνεται σε κύκλους καύσης διάρκειας μικρότερης των 8 ωρών. Επαναδιατυπώνοντας θα λέγαμε πως στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη τέτοιων ρυθμίσεων τροφοδοσίας αέρα αλλά και τοποθέτησης ξυλείας που να αφήνουν μετά από 2-3 ώρες την εστία μας σε υψηλή θερμοκρασία, σκεπασμένη με ένα στρώμα διάπυρων κάρβουνων έτοιμη να δεχτεί το επόμενο φορτίο καυσόξυλων.
