Τροφοδοσία τζακιού με αέρα
Παρά τη σχετική φιλολογία γύρω από το θέμα, μελέτες απέδειξαν πως η καλύτερη πηγή αέρα καύσης για τζάκια και σόμπες που τροφοδοτούνται παθητικά (λόγω της αρνητικής πίεσης που δημιουργεί το ανοδικό ρεύμα των καυσαερίων στις καμινάδες τους) είναι ο χώρος στον οποίο είναι τοποθετημένα. Σε κάποιες περιπτώσεις, φαινόμενα αποσυμπίεσης λόγω εξαεριστήρων ή απορροφητήρων στο εσωτερικό σπιτιών χρειάζεται να αντιμετωπιστούν με ενεργητική αντιρρόπηση της λειτουργίας τους. Η ιδέα της εξωτερικής τροφοδοσίας αέρα για τζάκια και σόμπες ξεκίνησε από την θεώρηση πως το “κάπνισμά” τους οφείλεται στην ελλειμματική παροχή αέρα καύσης.
Με την εφαρμογή της ιδέας αυτής υπήρχε η πεποίθηση πως αντιμετωπίζονται:
α) η αυξημένη υποπίεση που δημιουργείται λόγω της καύσης του αέρα των σχετικά αεροστεγών σύγχρονων σπιτιών,
β) η εύκολη επιστροφή καυσαερίων σε συνθήκες υποπίεσης,
γ) η απώλεια θερμότητας λόγω της καύσης θερμού αέρα από το εσωτερικό των σπιτιών και η αντικατάστασή του από ψυχρό αέρα που διεισδύει από τα μικροανοίγματα των κουφωμάτων.
Μελέτες σοβαρών οργανισμών με πειραματικές διατάξεις έχουν πια αποδείξει πως τα υπολογιζόμενα οφέλη είναι πολύ μικρά ή και ανύπαρκτα ενώ προστίθενται προβλήματα και κίνδυνοι.
Υπάρχουν δύο τύποι εξωτερικής παροχής αέρα για τζάκια και σόμπες, αυτός της παθητικής αναπλήρωσης και αυτός της απευθείας τροφοδοσίας. Στην παθητική αναπλήρωση άνοιγμα στο κέλυφος του σπιτιού, συνήθως κοντά στην εστία, έχει σαν σκοπό την είσοδο εξωτερικού αέρα για την αντικατάσταση του καταναλισκόμενου από την καύση. Ο αεραγωγός αυτός όμως, ειδικά αν δεν είναι εφοδιασμένος με κλαπέτο, καταλήγει να είναι μια εστία διαρροής θερμότητας και εσωτερικού αέρα για τα σπίτια. Η προσήνεμη ή υπήνεμή κάθε φορά θέση του μεταβάλει την κατεύθυνση της ροής αέρα μέσα από αυτόν με αποτέλεσμα άλλοτε να λειτουργεί θετικά, αναπληρώνοντας τις όποιες απώλειες και άλλοτε να επιτείνει την υποπίεση.
Αντίστοιχα προβλήματα γεννώνται από τη σχετική θέση του εξωτερικού αεραγωγού και του επιπέδου εξίσωσης πίεσης με την ατμοσφαιρική. Αν ο αεραγωγός βρίσκεται χαμηλότερα τότε αέρας εισέρχεται στο σπίτι ενώ αν βρίσκεται ψηλότερα, αέρας εξέρχεται από αυτό. Η λύση της απευθείας, παθητικής τροφοδοσίας μιας εστίας αποκλειστικά με εξωτερικό αέρα αν και θεωρητικά ενδιαφέρουσα παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Με τον αεραγωγό εξωτερικού αέρα η κλειστή εστία γίνεται ένας χώρος με πίεση υψηλότερη αυτής του σπιτιού. Η επίταση της υποπίεσης στο χώρο λόγω της λειτουργίας π.χ. ενός απορροφητήρα μπορεί να εξουδετερώσει την υποπίεση που δημιουργεί το ανοδικό ρεύμα στην καμινάδα και η ροή των καυσαερίων να αντιστραφεί οδηγώντας σε διαρροή τους στο εσωτερικό του σπιτιού.
Ο εξωτερικός αγωγός τροφοδοσίας μιας εστίας με αέρα πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι εφοδιασμένος με ντάμπερ για την αποφυγή αντιστροφής της ροής των θερμών καυσαερίων από την καμινάδα προς αυτόν. Κάτι τέτοιο εγκυμονεί κινδύνους ανάφλεξης αντικειμένων που τον περιβάλλουν ή βρίσκονται κοντά στην έξοδό του. Μια τέτοια αντιστροφή δεν συμβαίνει σπάνια. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως το ανοδικό ρεύμα μιας καμινάδας δημιουργεί υποπίεση που δεν ξεπερνά τα 50 pascal ενώ στην υπήνεμη μεριά ενός σπιτιού, οπού μπορεί να βρίσκεται και το τέλος του εξωτερικού αεραγωγού, η υποπίεση μπορεί να φτάσει και τα 100 pascal.
Ενώ τα ανοιχτά τζάκια καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αέρα και πράγματι αποτελούν σοβαρές αιτίες θερμικών απωλειών, οι κλειστές, ενεργειακές εστίες που τροφοδοτούνται με αέρα από τον χώρο που βρίσκονται καταναλώνουν από 0,28 έως 0,7 κυβικά μέτρα το λεπτό. Η ποσότητα αυτή είναι μικρή αφού, σύμφωνα με τις επικρατούσες απόψεις για την υγιεινή στους χώρους διαμονής, το σύνολο του αέρα πρέπει να ανανεώνεται κάθε τρείς ώρες. Αυτό σημαίνει πως για μια κατοικία 140m2 η αναγκαία ανταλλαγή αέρα με το περιβάλλον πρέπει να είναι κατ’ ελάχιστον 1,86 κυβικά μέτρα το λεπτό! Τα σύγχρονα τζάκια και σόμπες έχουν ανάγκη σταθερής παροχής αέρα με μικρές μεταβολές στην πίεσή του. Αυτή τη σταθερότητα την εξασφαλίζει το κέλυφος των σπιτιών μας που λειτουργεί ως ρυθμιστικό σύστημα αποσβεννύοντας τις απρόβλεπτες επιδράσεις του ανέμου ή του ψύχους. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αντιρροπούνται ενεργητικά απώλειες που μπορεί να προκύπτουν από ισχυρούς εξαεριστήρες χώρου ή απορροφητήρες.