Θέρμανση με καύση ξυλείας
Στα υπουργικά γραφεία η χρήση ξυλείας για οικιακή θέρμανση συζητείται μόνο ως πρόβλημα ρύπανσης της ατμόσφαιρας αντί για σύγχρονη και αποδοτική, εναλλακτική ενεργειακή πηγή.
Αυτό συμβαίνει γιατί οι αποφάσεις λαμβάνονται στις πόλεις ενώ δεν υπάρχουν και μεγάλες επιχειρήσεις εμπλεκόμενες στον συγκεκριμένο τομέα που να προωθούν τα συμφέροντά τους όπως συμβαίνει με τις επιχειρήσεις πετρελαιοειδών. Το ισοζύγιο εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα είναι αρκετά μικρότερο στην καύση ξυλείας σε σύγκριση με αυτό της καύσης ορυκτών καυσίμων. Το γεγονός αυτό δεν είναι ευρέως γνωστό γιατί το μεγαλύτερο μέρος της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που προκύπτει από τη χρήση παραγώγων του πετρελαίου αλλά και φυσικού αερίου αφορά στις διαδικασίες άντλησης, διύλισης, επεξεργασίας και μεταφοράς των καυσίμων αυτών, άρα μακριά από τον τελικό καταναλωτή.
Ο καπνός από την καύση του ξύλου περιέχει τοξικές χημικές ενώσεις (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, διοξίνες, φουράνια, ακρολεΐνη κ.α.) ενώ δεν πρέπει να εισπνέεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις από ηλικιωμένους, παιδιά, πνευμονοπαθείς ή αλλεργικούς. Μια ανάλογη ανάλυση των καυσαερίων ενός λεωφορείου ή του Κυριακάτικου barbeque θα ήταν όμως περισσότερο τρομακτική. Ο κίνδυνος σοβαρής έκθεσης στα ανωτέρω χημικά είναι ελάχιστος με τα τζάκια και τις σόμπες σύγχρονης τεχνολογίας. Οι διεθνείς προδιαγραφές απαιτούν η αποβολή καπνού να είναι μικρότερη των 7.5γρ/ώρα λειτουργίας (όταν οι εκπομπές των σομπών με τις οποίες μεγάλωσαν οι προηγούμενες γενιές ήταν πάνω από 25γρ/ώρα), ενώ οι περισσότερες σύγχρονες σόμπες παράγουν λιγότερα από 4γρ/ώρα. Εξαιρετικά μειωμένοι είναι και οι τοξικοί ρύποι με την προϋπόθεση πως η χρησιμοποιούμενη καύσιμη ύλη είναι καθαρή, αφυδατωμένη ξυλεία και όχι σκουπίδια παραπροϊόντων ξύλου.
Για να αποφασίσει κάποιος που δυσκολεύεται να κατανοήσει τα όρια ανάμεσα σε μια αστική και μια περιαστική οικιστική ζώνη αν η χρήση ξυλείας για θέρμανση είναι δόκιμη επιλογή στην περιοχή κατοικίας του πρέπει απλά να απαντήσει στον εαυτό το ακόλουθο ερώτημα: “Αν όλοι οι γείτονές μου αποφάσιζαν να θερμάνουν τα σπίτια τους με καύση ξυλείας θα έκανε η απόφασή τους τη διαβίωσή μου στην περιοχή αυτή λιγότερο ευχάριστη και υγιεινή;” Αν η απάντηση είναι “ναι” τότε πρέπει να αναζητηθούν άλλες λύσεις.
Είναι αλήθεια πως στην εποχή της κυριαρχίας της οθόνης και του αυτοματισμού η θέρμανση με ξύλα φαντάζει αναχρονιστική και επίπονη, όμως αυτούς που αρνούνται να ενδώσουν στην απαξιωτική διαδικασία πατήματος κουμπιών τους ανταμείβει με ένα αίσθημα αυτοδυναμίας και αυτάρκειας, μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη επαφή με τη φύση. Τελικά, με δεδομένους τους ανωτέρω περιορισμούς, η απόφαση για την επιλογή της θέρμανσης με ξύλα αντί της χρήσης ορυκτών καυσίμων ή ηλεκτρικού ρεύματος βασίζεται και στη στάθμιση μη ποσοτικών μειονεκτημάτων και προτερημάτων.
α) Τα ξύλα απαιτούν χώρο αποθήκευσης τόσο έξω όσο και μέσα στο σπίτι,
β) Η προετοιμασία και το στοίβαγμα των ξύλων συνεπάγεται καταπόνηση,
γ) Οι ξυλόσομπες και τα τζάκια συνήθως χρειάζεται να τροφοδοτούνται από τον ίδιο τον χρήστη και να απομακρύνεται η στάχτη,
δ) Η καθαριότητα του σπιτιού επιβαρύνεται από την αναπόφευκτη διασπορά τριμμάτων ξύλου και στάχτης,
σε αντιδιαστολή με
α) Την ικανοποίηση που γεννά η εξασφάλιση ενός ζεστού σπιτιού μέσα και από προσωπική εργασία,
β) Το αίσθημα ασφάλειας που προκαλεί η διαχρονική σταθερότητα του κόστους της ξυλείας και η μη εξάρτηση από την αδιάλειπτη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος,
γ) Τη θαλπωρή και την ομορφιά μιας φροντισμένης εστίας,
δ) Τη γλυκιά ζέστη που αποδίδεται από τζάκια και σόμπες και δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτήν από άλλα θερμαντικά μέσα.
Τελικά, η οικολογική και αποδοτική χρήση ξυλείας για θέρμανση μπορεί να συνοψιστεί σε μια φράση: “Προμηθευτείτε αφυγρασμένη ξυλεία που έχει προκύψει από αειφόρο δασοκομία όσο κοντύτερα στον τόπο κατοικίας σας γίνεται, κομμένη και σχισμένη σε μεγέθη κατάλληλα για την συγκεκριμένη εστία στην οποία πρόκειται να χρησιμοποιηθεί και κάψτε την πλήρως σε σύγχρονες σόμπες ή τζάκια που απάγουν τα καυσαέρια σε ευθεία, κάθετη καμινάδα που διατρέχει το σπίτι όσο κεντρικότερα γίνεται και καταλήγει ψηλότερα από όλους τους θερμαινόμενους χώρους.”
